Janusz Marian Paluch, urodzony 12 lutego 1955 roku w Stalowej Woli, to postać znana w polskim środowisku medialnym i kulturalnym jako dziennikarz oraz animator kultury. Jego bogata kariera obejmuje różne formy działalności artystycznej i pisarskiej, co czyni go ważnym ogniwem w polskiej kulturze współczesnej.
Przez lata swojego życia zawodowego, Janusz Paluch angażował się w różnorodne projekty kulturalne, a jego działalność pisarska owocowała wieloma publikacjami, które są cenione przez czytelników oraz krytyków.
Życiorys
Janusz Paluch, urodzony w Stalowej Woli, spędził swoje dzieciństwo oraz wczesną młodość w Rozwadowie nad Sanem. To właśnie tam ukończył Szkołę Podstawową im. Jana III Sobieskiego. W 1975 roku zdobył świadectwo dojrzałości w Liceum Ogólnokształcącym nr 44 im. Komisji Edukacji Narodowej w Stalowej Woli. Następnie, na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, studiował archeologię, co zakończył w 1980 roku.
Bezpośrednio po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w dzienniku „Słowo Powszechne”. W swoim dorobku ma także współpracę z takimi wydawnictwami jak tygodnik „Kierunki”, miesięcznik „Profile” oraz „Dziennik Polski”. Lata 1983-1986 spędził, pracując w placówkach oświatowo-wychowawczych, a od 1986 roku był związany z różnymi instytucjami kultury, w tym z Ośrodkiem Kultury Wsi „Scena Ludowa” oraz Muzeum Archeologicznym w Krakowie.
W 1989 roku podjął pracę w Wydziale Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Krakowa. Od 1991 do 2017 roku był dyrektorem Śródmiejskiego Ośrodka Kultury w Krakowie. W latach 2017-2023 kierował Działem Wydawnictw i Animacji Biblioteki Kraków. Aktualnie cieszy się emeryturą.
Janusz Paluch to również współinicjator i organizator Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego „Dać Świadectwo”, który odbywał się w latach 1994-2014. Jest on również twórcą Nagrody Krakowska Książka Miesiąca, przyznawanej od 1995 roku oraz serii wydawniczej Poeci Krakowa, w ramach której wydano tomy poezji autorstwa takich poetów jak Adam Ziemianin, Józef Baran, Beata Szymańska, Julian Kornhauser, Elżbieta Zechenter-Spławińska, Leszek Aleksander Moczulskiego oraz Tadeusz Śliwiak.
W 1995 roku współzałożył kwartalnik „Cracovia Leopolis”, redagowany przez Oddział Krakowski Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, gdzie pełnił funkcję redaktora naczelnego od 2017 roku. Był także redaktorem naczelnym kwartalnika „Matecznik”, wydawanego w latach 2001-2005 przez Stowarzyszenie „Ars Polpuli”. Do jego osiągnięć należy również założenie kwartalnika „Fragile”, poświęconego sztuce i kulturze współczesnej, a także miesięcznika „Lamelli.Com”.
W latach 2004-2018 w miesięczniku społeczno-kulturalnym „Kraków” był autorem stałej rubryki – Kronika Kulturalna. W 2017 roku Janusz Paluch zainicjował założenie Informatora Kulturalno-Czytelniczego „Biblioteka Kraków” oraz „Rocznika Biblioteki Kraków”, pełniąc rolę redaktora, a także kwartalnika „Czas Literatury”. W 2021 roku, za swoją działalność, otrzymał honorowy tytuł Ambasadora Stalowej Woli.
Janusz Paluch jest autorem kilkudziesięciu artykułów, które dotyczą szerokiego zakresu tematycznego, takiego jak kultura, literatura oraz historia, publikowanych zarówno w czasopismach krajowych, jak i zagranicznych.
Publikacje
Janusz Paluch jest autorem wielu publikacji, które poruszają różnorodne tematy, związane głównie z historią oraz życiem Polaków na Kresach. Wśród nich znajdują się:
- – „Historyk regionalista: w pięćdziesięciolecie kapłaństwa ks. Wilhelma Gaj-Piotrowskiego 1950-2000”, Stalowa Wola 2000,
- – „Rozmowy o Kresach i nie tylko”, Kraków 2010,
- – „Wczoraj i dziś. Polacy na Kresach”, z wstępem autorstwa Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm, Kraków 2013,
- – „Wczoraj i dziś. Z ks. Infułatem Jerzym Bryłą rozmawia Janusz M. Paluch”, Kraków 2013.
Odznaczony
Janusz Paluch został uhonorowany niezwykle prestiżowymi odznaczeniami, które świadczą o jego zaangażowaniu i zasługach.
- medalem za Długoletnią Służbę,
- odznaką „Honoris Gratia” przyznawaną przez Prezydenta miasta Krakowa,
- złotą odznaką Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich,
- odznaką Towarzystwa Sybiraków w Polsce,
- odznaką Honorową Lwowski Krzyż Kresowy.
Przypisy
- Janusz Paluch Ambasadorem Stalowej Woli | Sztafeta.pl [online], 16.06.2021 r. [dostęp 20.01.2023 r.]
- Szczegóły egzemplarza | Katalog Zbiorów Bibliotek UJ [online], chamo.bj.uj.edu.pl [dostęp 13.03.2019 r.]
- Biblioteka Kraków – Instytucja Kultury Miasta Krakowa [online] [dostęp 13.03.2019 r.]
- Rocznik Biblioteki Kraków – Rocznik Biblioteki Kraków [online] [dostęp 13.03.2019 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ryszard Sadaj | Modest Ruciński | Maciej Zakościelny | Wanda Orlińska | Zofia Rysiówna | Jędrzej Brydak | Dorota Silaj | Alfons Karpiński | Izabela Sowa | Adam Krzykwa | Lucyna Malec | Anna Ołdak | Piotr Wącisz | Grzegorz Rosiński | Daniel Drumz | Mariusz Godzina | Marzena Sowa | Iwona Głębicka | Omar Sangare | Tomek BaranOceń: Janusz Paluch