Kościół Zwiastowania Pańskiego w Stalowej Woli

---

Historia

Świątynia, która nosi nazwę Zwiastowania Pańskiego, została wzniesiona w latach 1752–1754, z inicjatywy zakonu kapucynów. Jej projekt powstał dzięki uzdolnionemu architektowi Janowi Bayowi z Warszawy. Fundatorem kościoła był Jerzy Lubomirski, który jednocześnie zainwestował w budowę klasztoru przylegającego do świątyni.

Charakterystycznym dla kościoła jest jego barokowy styl toskański, typowy dla budowli kapucyńskich. Konstrukcję zbudowano na planie, który można określić jako zbliżony do kwadratu. Wewnątrz świątynia jest jednonawowa, z trzema wyodrębnionymi kaplicami oraz prezbiterium, które jest oddzielone prostą ścianą, tworzącą chór zakonny. Nawa główna składa się z dwóch przęseł, wzdłuż których znajdują się dwie pary mniejszych kaplic po bokach. Prezbiterium jest nieco węższe i niższe w porównaniu z nawą główną.

Przed głównym wejściem, od momentu fundacji, na wysokiej kolumnie ulokowano figurę św. Feliksa, której dolna część zachowała resztki polichromii, przedstawiającej Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus. Z kolei w południowej części placu przykościelnego na postumencie umiejscowiono figurę św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus, której wykonaniem w 1908 roku zajął się ojciec Florian Janocha, rzeźbiarz amator.

W głównym ołtarzu kościoła znajduje się obraz „Zwiastowania”, stworzone przez Karola Stokalskiego. Całość polichromii, zrealizowana w latach 1906-1908, to dzieło Wawrzyńca Kameckiego i Bronisława Grzywacza. Uroczystość poświęcenia budynków miała miejsce 14 października 1753 i została przeprowadzona przez biskupa Franciszka Potkańskiego.

W obrębie kompleksu zakonnego mieszkał czasowo gen. Ramorino, przywódca polskiego korpusu, a także konfederaci barscy. Podczas pierwszej wojny światowej, o. Honorat Jedliński, który pełnił rolę gwardiana klasztoru, sprawował pieczę nad rannymi żołnierzami, zarówno austriackimi, jak i rosyjskimi. Niestety, wybuch drugiej wojny światowej przyniósł także cierpienia dla zakonników – armia niemiecka zajęła część klasztoru, a sześciu zakonników aresztowano jako zakładników. W tym trudnym okresie Niemcy usunęli obrazy z refektarza, a na ścianach namalowali hasła hitlerowskie oraz obsceniczne sceny, związane z życiem armii.

W murach klasztoru zmarł w opinii świętości o. Hieronim Ryba w roku 1927.

Renowacja

Kościół Zwiastowania Pańskiego oraz przylegający do niego klasztor przeszedł znaczącą renowację w latach 1985–1990. Podczas prac remontowych dokonano wymiany więźby dachowej, a także położono nową, miedzianą blachę, co znacząco poprawiło estetykę i funkcjonalność budynku.

Warto zaznaczyć, że nad chórem zakonnym uzupełniono wieżyczkę, która zyskała nowy hełm. W ramach renowacji wymieniono również tynki zewnętrzne, a także dokonano modernizacji instalacji, co miało na celu podniesienie komfortu użytkowania. Całość prac zakończono nowym malowaniem kościoła, co dodało mu świeżości i podkreśliło jego architektoniczne walory.

W trakcie prac renowacyjnych odrestaurowano także kryptę grobową Lubomirskich, co jest ważnym elementem historycznym związanym z tym miejscem.

W 1995 roku do klasztoru zakupiono organy, które powstały dzięki wsparciu władz miasta. Instrument stworzony z dębu posiada 1868 piszczałek i wyróżnia się bardzo dużymi możliwościami koncertowymi, co przyciąga miłośników muzyki.

W 2020 roku organy przeszły generalny remont, co potwierdza ich znaczenie i wartość historyczną w kontekście tego zabytkowego kompleksu.

---

Oceń: Kościół Zwiastowania Pańskiego w Stalowej Woli

---