Stefan Jarosz


Stefan Jarosz, urodzony 14 października 1903 roku w Rozwadowie nad Sanem, to postać uznawana za jednego z wybitnych polskich geografów. Jego życie zakończyło się 31 marca 1958 roku w Warszawie.

Był on nie tylko geografem, ale także pasjonatem podróży, a jego działania obejmowały również krajoznawstwo oraz taternictwo. Jarosz angażował się w działania na rzecz ochrony przyrody, co czyniło go ważną postacią w tej dziedzinie w Polsce.

Życiorys

Stefan Jarosz był osobą z wieloma osiągnięciami, synem Karola Jarosza, urzędnika sądowego oraz Marii z domu Małeckiej. Swoją edukację rozpoczął w I Gimnazjum w Nowym Sączu, gdzie kształtował swoje zainteresowania, które później zaowocowały jego działalnością na rzecz ochrony przyrody. Po zakończeniu szkoły, kontynuował naukę na studiach leśnych i geograficznych, uzyskując w 1932 roku doktorat w oparciu o pracę zatytułowaną „Badania geograficzno-leśne w Gorcach”.

W ciągu swojego życia zainicjował wiele znaczących przedsięwzięć, w tym utworzenie Związku Podhalan w Północnej Ameryce. W latach 1927-1938 wziął udział w trzech wyprawach do Ameryki Północnej, wracając z cennymi doświadczeniami, które wsparły jego rozwój naukowy oraz pasję do taternictwa. W trakcie II wojny światowej, od 1940 do 1942 roku zmagając się z trudnościami, pracował przymusowo w kamieniołomie w Łącku.

W 1942 roku piastował funkcję leśniczego w Ludźmierzu, a potem w latach 1943-1945 jako nadleśniczy Nadleśnictwa Zakopane 1, ulokowanego w Jaszczurówce. Ten okres w jego życiu obfitował w niezwykle intensywną działalność konspiracyjną przeciwko okupantowi niemieckiemu. Wspólnie ze Stanisławem Siedleckim dokonał wielu zdobyć górskich, przechodząc w 1943 roku południowo-wschodnią ścianę Zamarłej Turni, a w 1944 roku południową ścianę Żabiego Konia. W marcu 1944 roku zdobył północno-zachodnią ścianę Świnicy.

Po wojnie, w latach 1947-1952, rozpoczął karierę akademicką, wykładając na Uniwersytecie Poznańskim, a później na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie w 1955 roku uzyskał tytuł docenta. Po zakończeniu swojej kariery naukowej, znalazł swoje miejsce w Alei Zasłużonych na Cmentarza na Powązkach, gdzie spoczywa jego pamięć.

Do jego osiągnięć literackich należy zaliczyć kilka znaczących prac, wśród których wyróżniają się:

  • Parki narodowe i rezerwaty przyrody (1951),
  • Krajobrazy Polski i ich pierwotne fragmenty (1954),
  • Zarys ochrony przyrody (1955).

Warto również wspomnieć, że był młodszym bratem Mieczysława (1886–1972) oraz Feliksa (ur. 1897), obu legionistów, oficerów Wojska Polskiego, a także adwokatów i obrońców w procesach politycznych. Jego życie osobiste również było pełne wartości i miłości, ponieważ żonaty był z Krystyną (1923–2014), z którą doczekał się córki Grażyny (ur. 1954), posiadaczki tytułu doktora mikrobiologii. Ponadto, był wujem Janusza Szubera.

Upamiętnienie

Na cześć Stefana Jarosza utworzono „Rezerwat przyrody im. doc. dr. Stefana Jarosza”, który znajduje się na terenie Wolińskiego Parku Narodowego. Jego powierzchnia wynosi 9,68 ha, co czyni go znaczącym miejscem w ochronie lokalnej flory i fauny.

Osobę Stefana Jarosza uwiecznił w swojej twórczości poeta Janusz Szuber. W utworze 69/17, który został opublikowany w tomiku poezji zatytułowanym „Powiedzieć. Cokolwiek” w 2011 roku, autor z pełnym uznaniem przedstawia jego postać oraz wkład w kulturę.

Przypisy

  1. Absolwenci. dlugosz.edu.pl. [dostęp 22.12.2017 r.]
  2. ZPPA [online], zppa.org [dostęp 26.11.2017 r.]
  3. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Mieczysław Jarosz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 22.12.2017 r.]
  4. Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Feliks Bronisław Jarosz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 22.12.2017 r.]
  5. Andrzej Sulikowski: Epos sanocki Janusza Szubera. Szczecin: Volumina.pl, 2010.
  6. Utwór Janusza Szubera pt. 69/17, zob. Janusz Szuber: Powiedzieć. Cokolwiek. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011.
  7. a b StanisławS. Zieliński StanisławS., Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich: podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933.

Oceń: Stefan Jarosz

Średnia ocena:4.81 Liczba ocen:20